در ابتدا شما را با تاریخچه ای مختصر از اینکه گاورنر چیست و انواع گاورنر آسانسور چه رابطه ای با سیستم ایمنی آن دارند آشنا می کنیم. سیستم ترمز اتوماتیک در ابتدا توسط شرکت اتیس و در سال ۱۸۵۳ توسط آلیشا گریوز اوتیس در نمایشگاه جهانی نیویورک (کریستال پالاس) به دیده همگان در آمد . اختراع ترمز آسانسور باعث شد تا در صورت پاره شدن طناب نگهدارنده آسانسور ضریب ایمنی این جسم در حال حرکت بسیار بیشتر از سابق شد و از این اختراع ، استقبال فراوانی شد. البته نباید ازین موضوع ساده گذشت که اختراع یه موضوع مهم است وموضوع مهمتر تکامل یک ایده یا اختراع میباشد. باید ذکر کرد که فرزند اوتیس بزرگ یعنی چارلز اوتیس توانست در سال ۱۸۷۸ با تکمیل این اختراع ایده ترمز ایمنی را در سراسر جهان با شکل های مختلف و جدیدتر به صورت کاملا کاربردی در بیاورد.
در سال ۱۹۸۴ و پس از جنگ های جهانی و پیشرفت در ساخت و ساز برج های تجاری و مسکونی لازم بود تا صنعت آسانسور هم خودش را پا به پای مهندسی معماری جلو ببرد و همینطور هم شد و این پیشرفت بگونه ای رقم خوردکه اکنون درآسمان خراشهای جهان برای به رخ کشیدن علم معماری ودیزاین داخلی هر ساختمان بیشترین هزینه را برای آسانسور آن برج هزینه می کنند.
گاورنر چیست؟
عملکرد گاورنر آسانسور ترکیبی از سیستم الکترونیکی و مکانیکی است که کار اصلی آن متوقف کردن کابین در هنگامیکه سرعت آسانسور بیشتر از حد نامی است و همچنین در هنگام حادثه که کابین در حال سقوط می باشد این ترمز مکانیکی وارد عمل شده و کابین را نگه می دارد.
اجزاء تشکیل دهنده گاورنر
سیستم ترمز آسانسور تشکیل شده از :
- گاورنر
- پاراشوت یا سیفتی گیر
- فلکه ته چاه
- کنتاکتهای ایمنی
- سیم بکسل
که از حداقل قطر اسمی سیم بکسل گاورنر ۶ میلیمتر استفاده می شود و همچنین حداقل نسبت قطر فلکه گاورنر به سیم بکسل باید ۳۰ باشد. البته در این مطلب تمرکزما برگاورنر میباشد(در مطالب بعدی در خصوص ترمز ایمنی آسانسور به طور مفصل خواهیم نوشت.)
انواع گاورنر
- گاورنر با حرکت عمودی یا پاندولی (آونگی)
- گاورنر سانترفیوژی یا گاورنر گریز از مرکز
گاورنر پاندولی
یکی از انواع گاورنر آسانسور مدل پاندولی است.حال که به خوبی با مفهوم گاورنر چیست آشنا شدید بهتر می توانید این نوع گاورنر را بشناسید. گاورنر پاندولی دارای اهرمی در قسمت میانی بوده و در دور محور حرکت نوسان داشته و فرکانس یا چرخش واکنش اهرم با سرعت آسانسور هماهنگی بوده و فقط زمانی که آسانسور شتاب بیشتری بگیرد نوسان اهرم بیشتر شده وباتحریک میله محرک، زبانه پائینی اهرم با درگیری به چرخ گاورنر باعث متوقف شدن آن میشود. در واقع در هنگام سرعت گرفتن آسانسور پاندولها کم کم به بالا حرکت می کنند و سرعت که زیادتر شود
پاندول ها به بالا ترین مقدار خود می رسند و باعث توقف می شوند. لذا تا زمانی که سرعت آسانسور استاندارد و طبق سرعت نامی است، حرکت پاندولها به صورت نرمال بوده، اما زمانی که سرعت بیشتر از سرعت نامی شود، تواتر حرکت اهرم ها زیاد شده و باعث پرتاب اهرمهای به سمت بیرون و قفل شدن گاورنر و توقف آن خواهد شد.
گاورنر سانتریفیوژی
یکی دیگر از انواع گاورنر آسانسور مدل سانتریفیوژی است. این نوع گاورنر که از متداول ترین گاورنرها می باشد از یک بدنه اصلی تشکیل شده استکه در آن یک چرخ دوار و یک اهرم بصورت افقی وجود دارد،همچنین درون این گاورنرها یک سنسور الکتریکی تعبیه شده است.. زمانی که سرعت حرکت کابین به بیش از مقدار تعیین شده برسد اهرم مکانیکی به درون قسمت تو رفتگی چرخ دوار می رود و درون هم قفل می شوند.
در این هنگام ناخن های مکانیکی پاراشوت به ریل ها قفل می شوند و کابین متوقف می شود و درهمان ابتدای کار سنسورالکتریکی گاورنر مدارایمنی را فعال میکند،برق موتور راقطع می کند و موتور از حرکت می ایستد. در واقع سیستم تحریک گاورنر اینگونه عمل می کند که پیش از رسیدن به ۱۱۵% درصد سرعت نامی یعنی در حدود ۱۱۰% درصد سرعت نامی، با تحریک کنتاکت های مربوطه در تابلو فرمان ، دستور قطع برق موتور را صادر می کند و ترمز موتور به کار می افتد.
در واقع اگر از دو قسمت مکانیکی و الکتریکی به این مسئله نگاه بیاندازیم در حالت الکتریکی ؛ برق موتور قطع می شود و در حالت مکانیکی کابین آسانسور متوقف می شود. علت هایی که میتوانند باعث شوند تا مدارایمنی برق راقطع کنندو گاورنر وظیفه اش را انجام دهد میتواند زمانی باشد که سیم بکسل پاره یا شل شده باشدو یا از درون شیار چرخ دوار در آمده باشد.
روش کار انواع گاورنر آسانسور
روش کار انواع گاورنر آسانسور در مجموعه ترمز ایمنی آسانسور این گونه می باشد که وقتی بر روی سقف چاه قرار گرفت، سیم بکسل گاورنر روی فلکه انداخته شده و با عبور از دوسوراخ مخصوص در بتون سقف بسمت پائین می اندازند. یکسر سیم بکسل به کف چاه رفته وپس ازعبور ازروی فلکه ای که در ته چاه تعبیه شده است، فلکه هرز گرد به سمت بالا برگشته و با سر دیگر سیم بکسل به روی کابین آسانسور رسیده است، با اتصال به قطعه ای بنام استراکچر بر روی یکی از شانه های چدنی یوک بالای کابین فیکس می شوند. به صورتیکه با حرکت کابین، به صورت موازی سیم بکسل حرکت نموده و در نتیجه سیم بکسل گاورنر با گردش بر روی فلکه گاورنر و فلکه ته چاه حرکت و به گردش در خواهند آمد.
پاراشوت در آسانسور
در آسانسورها پاراشوت زیر یا بالای کابین نصب می شود و بوسیله میله پاراشوت، به روی کابین هدایت و در شانه چدنی بوک بالای کابین با پیچ و مهره متصل می شود. در یوک بالای کابین، بین شانه چدنی سمت راست و سمت چپ، بوسیله میله ای اهرمی ارتباط برقرار و به همین شکل پاراشوت سمت دیگر نیز بوسیله میله پاراشوت به یوک بالای کابین در سمت مقابل متصل می شود، استراکچر زنجیره گردش محور گاورنر نیز در همین ناحیه به سیستم وصل می شود. در بعضی دیگر نیز سیستم اتصال پاراشوتهای طرفین (اهرم بندی) به سیستم ترمزاضطرای وگاورنردر زیرکابین اجرا می شود. (در بعضی دیگر کلیه اهرم بندی های بین دو پاراشوت هم در زیر کابین انجام می شود.
در مطالبی که در آینده برروی سایت قرار می گیرند از ادامه مدار ایمنی آسانسور و فلکه ته چاه ، پاراشوت یا سیفتی گیر و کنتاکت های مدار ایمنی درون تابلو و دیگر اجزاء، اطلاعات دقیق تر قرار خواهیم داد. برای کسب اطلاعات بیشتر از اینکه گاورنر چیست و انواع گاورنر آسانسور چه ویژگی هایی دارند می توانید در دوره های آموزش نصب آسانسور شرکت کنید.
نقد و بررسیها