برقو به ابزاری گفته می‌شود که برای گرد یا بزرگ کردن سوراخ ایجاد شده با مته به کار می‌رود. برقو کاری به فرآیندی می‌گویند که به وسیله آن، سوراخ‌های منظم و دقیق ایجاد می‌گردد. برقو کاری می‌تواند با استفاده از ابزارهای ماشینی، دستی و یا حتی دریل صورت بگیرد؛ چرا که سوراخ‌هایی که مته ایجاد می‌کند صاف و یک دست نیست از این رو باید یک سری کارهای دیگر انجام شود تا سوراخ‌ها تلرانس مشخصی داشته باشند؛ برقو یکی از ابزارهای لوله کشی نیز می باشد.

در واقع امروزه خیلی از عملیات‌ها در انتها به برقو کاری نیاز دارند تا تمیز و با کیفیت باشند. برقو ابزاری برش گردان است؛ چرا که چند لبه برنده دارد که با استفاده از آن‌ها می‌توان سوراخ‌های ایجاد شده را صاف و صیقل داد و به اندازه واقعی درآورد. برقو از قطعات مختلفی تشکیل شده است اما به صورت کلی جنس آن می‌تواند از فولاد باشد و لبه‌های آن هم آبکاری می‌شوند. در این مقاله در وب سایت فنی شو نگاهی به برقو و اجزای آن می‌اندازیم پس با ما همراه شوید.

اجزای برقو

برقو از قطعات مختلفی تشکیل شده است اما به صورت کلی دو بخش عمده دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به بدنه اصلی برقو و دنباله مخروطی یا استوانه‌ای آن اشاره کرد. برای این که برقو به داخل برود سوراخ سر آن را مخروطی شکل می‌کنند که طول سر پیشرو گفته می‌شود که در برقوها می‌تواند تفاوت داشته باشد یعنی به مدل آن بستگی دارد، برخی برقوها مخروطی مقاومت و مستحکم‌تر نسبت به دیگری دارند.

سرعت برقو

سرعت کار در برقوها معمولا دو سوم سرعت مجاز کار مته‌ها می‌باشد؛ اما در کارهای دیگر می‌تواند بیشتر از مته باشد. سرعت بالا در برقوها باعث ایجاد سر و صدا نمی‌شود در صورتی که از برقو مناسب و همین طور برقو با تیغه تیز استفاده شود.

انواع برقو

برقوها با توجه به کاری که دارند به صورت کلی به دو دسته تقسیم می‌شوند. برقو از نظر فرم ساختمانی به مدل برقو ثابت تقسیم شده که از یک قطعه فلز که جنس آن از فولاد ابزار یا تند بر بود تولید می‌شود. همچنین برقو ثابت با تیغه کاربیدی یکی دیگر از انواع برقو است که هر چند کارایی زیادی دارد اما طراحی آن دقیق نیست. این برقو دو بخش عمده دارد که بدنه آن سختی زیادی ندارد و از فولاد کربن دار معمولا ساخته می‌شود.

همچنین برقو متغیر یکی دیگر از مدل‌های برقو است که دنباله آن ثابت بوده؛ اما تیغه‌های برش آن را می‌توان تعویض و تغییر داد که با استفاده از پیچ و مهره روی بدنه بسته می‌شود. همچنین تیغه‌ها را می‌توان برای اندازه‌های گوناگون تغییر داد؛ چرا که پس از مدتی کار تیغه‌ها کند شده و برای کارکرد دوباره باید آن را تعویض کرد.

برقوهای قابل تنظیم، مدل دیگری از برقوها هستند که متشابه برقو متغیر می‌باشند، اندازه این برقوها می‌تواند با لغزاندن و با حرکت دادن تیغه‌ها به سمت خارج و داخل محور تغییر می‌کند. از طرفی تیغه‌های این برقو قابل تنظیم، هم پس از استفاده کند می‌شوند و باید آن‌ها را تعویض کرد.

برقو دستی

این مدل برقو همان گونه که از نامش مشخص است بانیروی دست کار می‌کند، انتهای این برقو دستی به مدل چهار پلو هستند که برای قرار گرفتن در داخل دسته‌های مخصوصی مثل قلاویز می‌باشند. قسمت سر این برقو مخروطی است تا بتوانند آن را به سادگی به داخل سوراخ بفرستند. برقو دستی دقت بالایی دارند؛ از این رو برای برقو کاری‌هایی که نیاز به دقت بالایی دارند از برقو دستی استفاده می‌کنند.

برقو ماشینی

برقو ماشینی ساختاری کمی متفاوت نسبت به الباقی دارد. برای انجام کارهایی روی ماشین مته و ماشین تر کاربرد دارد. این برقوها خشن کاری و پرداخت کاری را انجام می‌دهند و بیشتر در صنعت مورد استفاده قرار می‌گیرند.

نکاتی برای انتخاب برقو

برقو کاری تاثیر زیادی در نتیجه کار دارد. برقو انواع مختلفی دارد که برخی از آن‌ها برای بعضی کارها مناسب نیستند و برخی دیگر مناسبند. به همین دلیل برای این که بتوانید برقو مناسب برای کاری که دارید انتخاب کنید باید یک سری نکات را در نظر داشته باشید.

اولین نکته

این است که نوع فلزی که باید برقو کاری شوند. اگر فلز را بتوان به راحتی تراشید برای آن می‌توانید از برقوی مدل ثابت استفاده کرد؛ اما بالعکس اگر فلز سخت تراشیده شود باید برقی انتخاب شود که لبه مقاومی داشته باشد که بهترین انتخاب در این زمان برقو کاربیدی است.

دومین نکته

همچنین میزان براده‌ای که باید برداشته شود هم در انتخاب برقو تاقیر دارد. برای این مقدار زیادی براده ور دارید باید به سراغ برقوهای خشن و مقاوم رفت. از طرفی برای پرداختکاری از برقوی ماشینی باید استفاده کرد. همچنین همان طور که گفته شد برای سوراخ کاری‌های خیلی دقیق بهتر از از برقو دستی استفاده شود.

ضمنا عمق سوراخ هم در انتخاب برقو تاثیر زیادی دارد. گزینش درست برقو از ایجاد خیلی از مشکلات مانند سر و صدای زیاد جلوگیری می‌کند. از این رو قطر سوراخ را باید در زمان برقوکاری در نظر داشت. برای سوراخ‌های بزرگ بهتر است از برقو کوتاه استفاده شود.